Różne rodzaje stali posiadają odmienne właściwości antykorozyjne. Stal nierdzewna z reguły nie ulega korozji ze względu na to, że zazwyczaj posiada warstwę pasywną, która chroni ją przed tym zjawiskiem. Jednak samoczynny proces pasywacji nie dotyczy wszystkich rodzajów metali, a co więcej, nawet naturalna powłoka pasywna może ulec uszkodzeniu pod wpływem czynników atmosferycznych oraz chemicznych. Wówczas w celu zapobieżenia rozwojowi zjawiska korozji konieczne jest przeprowadzenie sztucznej pasywacji stali.
Naturalna warstwa pasywna stali
To dzięki niej stal jest zabezpieczona przed zjawiskiem korozji. Warstwa pasywna może stanowić efekt naturalnego procesu odbywającego się samoistnie, bez udziału czynnika ludzkiego. Jest to cienka, przezroczysta warstwa tlenku, która szczelnie przylega do powierzchni stali. Powstaje w wyniku reakcji chemicznej pomiędzy chromem, który zawarty jest w stali, a obecnym w powietrzu tlenem. W efekcie wytwarza się tlenek chromu będący powłoką ochronną.
Naturalna pasywacja nie dotyczy wszystkich rodzajów metali, a co więcej, czasami warstwa pasywna może ulec uszkodzeniom. Do najczęstszych powodów takich sytuacji zalicza się szlifowanie, spawanie, reakcje chemiczne lub duże zabrudzenia. Uszkodzona warstwa może odbudować się samodzielnie – przy obecności tlenu – aczkolwiek czasami jej naturalna zdolność do odbudowy zanika. Dzieje się tak głównie w przypadku, gdy stal znajduje się w niesprzyjających warunkach otoczenia związanych z dużą zawartością wilgoci czy zasolenia. Wówczas na niechronionej powierzchni rozpoczyna się proces korozji.
W celu zachowania trwałości warstwy pasywnej, należy odpowiednio o nią dbać poprzez konserwację powierzchni materiału. Ponadto, przed wykonaniem realizacji dobrze jest sprawdzić właściwości określonej stali, a następnie dobrać odpowiedni rodzaj dopasowany do danego środowiska. W przypadku wystąpienia uszkodzenia warstwy pasywnej, konieczne jest wykonanie ponownej pasywacji stali, aby zapewnić jej ochronę przed czynnikami zewnętrznymi.
Na czym polega pasywacja stali?
W celu wykonania pasywacji stali najpierw należy dokładnie oczyścić określony fragment lub całość materiału ze wszelkich odbarwień oraz zabrudzeń. Warto zwrócić uwagę na to, że odpowiednio przeprowadzona chemiczna pasywacja stali skutkuje nawet dziesięciokrotnym wzrostem grubości warstwy ochronnej. Jest ona szczelna i twarda, a tym samym doskonale izoluje materiał od zagrażającego mu wpływu środowiska. Co więcej, proces ten nie prowadzi do modyfikacji kształtu lub struktury powierzchni. Wpływa jedynie na właściwości antykorozyjne. Pasywacja stali stosowana jest często na przykład po spawaniu, które może skutkować tym, że materiał traci zdolność do samodzielnej odbudowy powłoki ochronnej.
Pasywacja stali polega na chemicznym lub elektrochemicznym zabezpieczeniu jej powierzchni. Jest to proces, podczas którego sztucznie tworzy się warstwy tlenku, które są bogate w chrom – tak, jak w warunkach naturalnych przy wystarczającej ilości tlenu. Powstała powłoka cechuje się bardzo dużą odpornością wobec szkodliwych skutków działania czynników chemicznych oraz atmosferycznych. Dzięki warstwie pasywnej ograniczone zostaje utlenianie stali, a więc nabiera ona odporności na korozję.
Powierzchnia stali powinna być gładka oraz wolna od wszelkich uszkodzeń. Duży wpływ na odporność na proces korozji ma także sposób jej wykończenia. Należy pamiętać, że rozwijająca się korozja jest dużym zagrożeniem dla bezpieczeństwa. Ponadto, szkody związane z infrastrukturą mogą również przynieść poważne straty finansowe. Dlatego powinno się systematycznie kontrolować stan użytych materiałów oraz sporządzać raporty dotyczące wszelkich zaistniałych zdarzeń. W wielu przypadkach należy także wykonywać pasywację stali, która stanowi skuteczne rozwiązanie w przeciwdziałaniu niebezpiecznemu zjawisku korozji.